Giáo sư (GS) Klaus Schwab, người sáng lập, đồng thời là Chủ tịch điều hành Diễn đàn kinh tế thế giới vừa có bài viết trên trang web của tổ chức này đề cập những thách thức lớn về vai trò của công nghệ mới trong nhiệm vụ định hình cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0), với nhiều góc nhìn đáng chú ý.
Nhân tố biến đổi nền kinh tế
Theo GS Klaus Schwab, ngày càng có nhiều người nhận thức được sức mạnh của các công nghệ mới trong việc biến đổi nền kinh tế, xã hội và chính bản thân con người. Các chuyên gia nhận định, cuộc CMCN 4.0 không chỉ là sự phát triển công nghệ thuần túy trong lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông, mà sẽ là làn sóng của các giải pháp đột phá về công nghệ trong nhiều lĩnh vực như, sinh học, nano, năng lượng tái tạo, vật liệu, tính toán lượng tử và đặc biệt là trí tuệ nhân tạo. Lấy ví dụ như công nghệ gen hay vật liệu mới đều được thí nghiệm trên máy tính, biến những dữ liệu thật đưa lên không gian tính toán và đưa ra ứng dụng thực tiễn, tức là ứng dụng sức mạnh trí tuệ nhân tạo, thúc đẩy nhanh hơn tốc độ hiện đại hóa. Việc phát triển và quản lý các sản phẩm công nghệ cao chính là phát triển nhân tố định hình một thế giới mới, thúc đẩy nhân loại tiến bộ phát triển ở tầm cao mới.
Nhà máy Siemens của Đức có trình độ tự động hóa rất cao. Ảnh: Siemens
Thành quả của CMCN 4.0 đang hằng ngày đi vào cuộc sống của mỗi quốc gia mà nó hiện diện. Trong cuộc CMCN 4.0, trí tuệ nhân tạo, công nghệ mới hiện diện khắp mọi lĩnh vực đời sống xã hội; giúp con người giảm bớt sức lao động mà vẫn đạt năng suất cao và an toàn. Hay trong y học, với sự trợ giúp của robot y học công nghệ cao có phần mềm trí tuệ nhân tạo thông minh, giúp cứu sống hàng nghìn người… Từ những ví dụ cụ thể trên cho thấy xu thế tất yếu của cuộc CMCN 4.0.
Cơ hội chia đều
Với làn sóng của CMCN 4.0, công nghệ phát triển nhanh và robot xuất hiện nhiều trong các nhà máy khiến nhiều người tự hỏi về viễn cảnh máy móc thay thế hoàn toàn con người. Ở góc nhìn lạc quan, các chuyên gia cho hay, tương lai trên không đáng sợ, vì thế giới khi đó sẽ tốt đẹp hơn, hiệu quả hơn, con người được giải phóng để theo đuổi những công việc sáng tạo, thú vị hơn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dự báo, 60% các bạn trẻ đang học những nghề mà trong 20 năm tới sẽ không còn tồn tại.
Vậy CMCN 4.0 có làm tăng tỷ lệ thất nghiệp? Máy móc có thay thế toàn bộ cho con người? Viễn cảnh thất nghiệp hàng loạt là không thể tránh khỏi, tỷ lệ phân hóa giàu nghèo giữa các nước sẽ càng rõ rệt, tội phạm công nghệ gia tăng, nguy hiểm hơn là chiến tranh sử dụng công nghệ cao… Song, máy móc dù hiện đại đến đâu sẽ không thể thay thế con người mà chỉ hỗ trợ làm việc hiệu quả hơn, đưa ra những quyết định đúng đắn hơn. Chúng ta hiện mới đang chỉ ở trong giai đoạn đầu của công nghệ này và những tiềm năng mới của cuộc CMCN 4.0 sẽ còn đem lại nhiều thay đổi đáng mong chờ hơn nữa. Như vậy trong thời điểm hiện nay, phát triển CMCN 4.0 được các chuyên gia công nghệ đánh giá là cơ hội chia đều cho các nước.
Điều đó có nghĩa, nếu chúng ta không thay đổi tư duy kịp thời thì sẽ là quá muộn trong 10 năm tới. Lúc bấy giờ, cấu trúc của các công nghệ mới ít nhiều được xác định và các quan điểm cũng như giá trị của những người đã tạo ra các công nghệ sẽ được tích hợp hoàn toàn vào nhiều công nghệ xung quanh chúng ta, trở thành một phần của chúng ta. Tư duy và hành động xung quanh cuộc CMCN 4.0 đòi hỏi một kiểu lãnh đạo mới, một cách tiếp cận được gọi là lãnh đạo hệ thống.
Lãnh đạo hệ thống có nghĩa là khi nói đến các công nghệ mới, chúng ta không được dừng lại ở quan niệm về các công nghệ mới này, mà còn cần xem xét cách thức các công nghệ mới này được dẫn dắt và quản lý ra sao, những giá trị mà các công nghệ này thể hiện và ảnh hưởng của chúng tới con người, từ tất cả các tầng lớp xã hội. Nhiệm vụ cấp bách nhất của các chính phủ là mở ra không gian cho những cách tiếp cận mới trong lĩnh vực quản trị công nghệ. Trong khi đó, mỗi người cần có trách nhiệm với thế hệ tương lai, để bảo đảm rằng họ có thể sống và tìm thấy ý nghĩa trong một tương lai công nghệ, cởi mở và bền vững./.
Theo Qdnd.vn
